دانستنی هایی درباره قند خون بالا (هایپرگلایسمیا)

قند خون بالا یا هایپرگلایسمیا (hyper به معنای سطح بالا، gly به معنی قند خون یا همان گلوکز، emia به معنای در بدن: hyperglycemia) به معنای بالاتر رفتن قند خون از مقدار معین است. پس از هضم مواد غذایی و تجزیه آن‌ها در بدن، نوعی قند به نام گلوکز تولید شده و وارد جریان خون می‌شود. میوه، شیر، سیب‌زمینی، نان، برنج و … جزو منابع اصلی تامین قند بدن در رژیم غذایی روزانه هستند.

از طرفی، همزمان با هضم غذا و تولید گلوکز، لوزالمعده (پانکراس) تولید انسولین را آغاز نموده و به سرتاسر بدن ارسال می‌کند. هورمین انسولین به سلول‌ها، خصوصا سلول‌های عضلات، کمک می‌کند تا قند را از خون جذب کرده و انرژی مورد نیاز خود را تامین نمایند. بنابراین حضور انسولین و گلوکز برای بقای سلول‌ها ضروری است.

هنگامیکه بدن نتواند هورمون انسولین مورد نیاز خود را تولید کند و یا سلول‌ها نتوانند از این هورمون استفاده کرده و گلوکز را جذب نمایند، میزان قند خون بالا می‌رود. میزان نرمال قند خون در حالت ناشتا (8 ساعت پس از آخرین وعده غذایی)، باید کمتر از 100 میلی‌گرم در دسی‌لیتر (یک دهم لیتر) باشد. بالا بودن قند خون جزو علائم دیابت به حساب آمده که انواع مختلفی همچون دیابت نوع یک، دیابت نوع دو، دیابت بارداری و … دارد. اما بالا بودن قند خون لزوما به معنای ابتلا به بیماری دیابت نبوده و افراد می‌توانند با کنترل میزان قند خون، مانع از ابتلا به دیابت شوند.

دلایل بالا رفتن قند خون

همانطور که پیشتر بیان شد، بدن افراد پس از هر وعده‌ی غذایی، بسته به نوع و حجم غذا، اقدام به آزاد کردن گلوکز در خون می‌نماید. بنابراین بالا رفتن قند خون پس از صرف وعده‌های غذایی امری طبیعی است. اگر دو ساعت پس از صرف غذا، میزان قند خون کمتر از 140 میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، میزان قند خون در حالت کاملا نرمال قرار دارد. عموما در حالت ناشتا (حداقل 8 ساعت پس از صرف آخرین وعده‌ی غذایی) نیز قند خون نباید بیشتر از 100 میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد.

اگر میزان قند خون فرد بیشتر از معیارهای ذکر شده باشد، ممکن است فرد مبتلا به هایپرگلایسمیا (بالا بودن قند خون) باشد. دلایل متعددی برای بالا رفتن قند خون وجود دارد که در این میان، شایع‌ترین آن‌ها به شرح زیر هستند:

• بیماری دیابت
• رژیم غذایی (مصرف غذاهای کربوهیدارتی، الکل، کافئین، غذاهای چرب و …)
• بی تحرکی و یا کم‌تحرکی
• استرس
• اثرات جانبی برخی بیماریها (سرماخوردگی شدید و …) و یا مصرف بعضی از داروها (داروهای ضد انعقاد خون، استروئیدها و …)

ما همواره توصیه می‌کنیم در صورت بالا بودن قند خون، نزد پزشک متخصص رفته و با تکیه بر دانش و تجربه ایشان، نسبت به درمان بیماری خود اقدام کنید. هرگونه خوددرمانی و استفاده از دارو بدون تجویز پزشک می‌تواند اثرات جبران‌ناپذیری را بر سلامت شما داشته باشد.

علائم بالا بودن قند خون

از جمله علائم بیماری قند خون بالا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تکرر ادرار (زیاد شدن دفعات ادرار)
• تشنگی مفرط
• گشنگی مفرط
• ضعف بینایی و تاری دید
• کاهش وزن
• خستگی بی‌دلیل
• کند شدن بهبود زخم‌ها

همچنین، قند خون بالا ممکن است هیچگونه علائم و نشانه‌ی خاصی نداشته و فرد سال‌ها بدون اطلاع از این بیماری، مبتلا به بیماری قند خون باشد. این حالت عموما در دیابت نوع دوم اتفاق افتاده و زمانیکه میزان قند خون به مرحله بحرانی می‌رسد، علائم در بدن مشخص می‌شوند. بالا بودن قند خون در طولانی مدت می‌تواند به سلامتی کلیه، بینایی و … آسیب‌های جدی و جبران‌ناپذیری را وارد کند. از همین رو، متخصصان به همه افراد جامعه توصیه می‌کنند تا تست‌های قند خون را در بازه‌های زمانی مشخص انجام داده و از سلامت خود اطمینان حاصل نمایند.

درمان قند خون بالا (هایپرگلایسما)

بهترین اقدامات برای کنترل و درمان قند خون، اصلاح سبک زندگی و ورزش کردن هستند. بنابر توصیه متخصصان، رعایت نکات زیر می‌تواند اثرات مطلوبی بر میزان قند خون افراد داشته باشد:

• فعالیت بدنی: تنظیم برنامه ورزشی روزانه و مستمر بهتر از فعالیت‌های سنگین در بازه‌های زمانی طولانی مدت است. پیاده‌روی، دوچرخه سواری و … جزو فعالیت‌هایی هستند که به بدن کمک می‌کنند تا گلوکز موجود در خون را جذب و مصرف نموده و میزان قند خون را کنترل کند.
• مصرف دارو: افرادی که دیابت دارند، باید طبق نسخه پزشک اقدام به مصرف داروهای قند خون نمایند.
• رژیم غذایی: استفاده از غذاهای کم‌چرب، کم‌کردن نشاسته و کربوهیدرات‌ها از وعده‌های غذایی، اجتناب از مصرف فست فودها و … از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند به کنترل و یا پیشگیری از قند خون بالا کمک نمایند.
• دوری از استرس: انجام فعالیت‌هایی که فشار عصبی را از روی افراد کم کرده (یوگا، مدیتیشن و …) و یا اجتناب از موقعیت‌هایی که باعث استرس شوند، می‌توانند به درمان و یا کنترل قند خون کمک شایانی نمایند.

بسیاری از گیاهان نیز توانایی کنترل و کاهش قند خون را دارند، از این میان گیاهانی چون گزنه و مریم گلی و ترکیب آن‌ها نقش بسزایی در کنترل قند خون دارند. شرکت حکیم رازی آذر با تکیه بر متخصصان خود توانسته داروی گیاهی‌ای به نام اورتیکا سالویا را تولید نموده و در اختیار مشتریان محترم خود قرار دهد. ترکیبات اورتیکا سالویا شامل گزنه و مریم گلی بوده و نقش موثری در کاهش و کنترل قند خون بالا دارد. کارشناسان ما در ساعات اداری، آماده‌ی پاسخگویی به سوالات شما و ارائه‌ی مشاوره‌ی کارشناسانه هستند.

منبع