آرتروز ( ترکیب arth به معنای مفصل و itis به معنای تورم:Arthritis ) درحقیقت بیانگر تورم در ناحیه‌ی مفصل‌های بدن است. برخلاف تصور عموم، آرتروز لفظی است که برای بیش از 100 نوع مختلف بیماری مرتبط با مفاصل استفاده می‌شود. طبق آخرین مطالعات وزرات بهداشت ایران، 20 درصد افراد جمعیت ایران مبتلا به یکی از مدل‌های آرتروز هستند. همچنین تحقیقات جهانی نیز نشان می‌دهند که از هر چهار نفر، یک نفر مبتلا به یکی از بیماریهای آرتروز است.
آرتروز را می‌توان جز یکی از بیماریهای رماتیسمی و تقریبا رایج‌ترین مدل آن است. در بیماری آرتروز، بدن توانایی تولید غضروف را از دست می‌دهد. فرد در نواحی مفاصل خود احساس خشکی کرده و در شرایط حاد، با درد فراوان همراه است. درنهایت فرد رفته رفته توانایی خود، در حرکت دادن آن مفصل را از دست می‌دهد. بیماریهای رماتیسمی، جز بیماریهای خودایمنی شناخته شده‌اند. سیستم ایمنی بدن، مفصل‌ها را به عنوان دشمن شناسایی کرده و با حمله به آن نواحی، غضروف‌ها را از بین می‌برد. در تصویر زیر، مفصل سالم، مفصل در حالت بیماری آرتروز و مفصل در حالت بیماری رماتیسمی نمایش داده شده‌اند.
فهرست محتوایی مقاله
دلایل آرتروز
همانطور که پیشتر مطرح گردید، این بیماری می‌تواند بیانگر 100 حالت مختلف از بیماریهای مفصلی باشد. بنابراین توصیه می‌شود در صورت درد در نواحی مفاصل بدن، حتما به پزشک متخصص خود مراجعه کنید.
یکی از مدل‌های آرتروز بر اثر سایش و خوردگی غضروف مفصل اتفاق می‌افتد. در این حالت، ناحیه‌ی غضروفی در انتهای هر استخوان سابیده شده و از بین می‌رود. وظیفه‌ی این غضروف‌ها جلوگیری از ساییده شدن استخوان‌ها به یکدیگر و حرکت نرم اعضای بدن است. عموما ساییدگی غضروف‌ها به علت بالا رفتن سن اتفاق می‌افتد. در مواردی این ساییدگی ممکن است بر اثر عفونت و یا ضربه خوردن نیز باشد. با ساییده شدن غضروف، بافت‌های اتصال‌دهنده‌ی عضله به استخوان تحلیل می‌رود. حرکت فرد دراین نواحی با مشکل مواجه شده و درنهایت ورم می‌نماید.
در بیماری رماتیسمی، سیستم ایمنی بدن، به غشای محافظ مفاصل حمله کرده و آنها را از بین می‌برد. با از بین رفتن این غشای محافظتی، رفته رفته غضروف مابین استخوان‌ها از بین می‌رود. نتیجتا استخوان‌ها به یکدیگر ساییده شده و مفصل ورم کرده و نهایتا فرد دچار محدودیت در حرکت می‌شود.
پارامترهای متعددی می‌توانند در شکل‌گیری آرتروز نقش داشته باشند، از این میان می‌توان به دلایل زیر اشاره کرد:
- وراثت: بعضی از مدل‌های بیماری آرتروز ممکن است از والدین و نیاکان به افراد منتقل شود. در صورتیکه یکی از افراد خانواده فردی مبتلا به بیماری آرتروز باشد، حتما باید نزد پزشک متخصص رود. دراین حالت پزشک با انجام آزمایش‌های لازم می‌تواند تشخیص دقیقی بدهد. ممکن است از لحاظ ژنتیکی، بدن این افراد جهت ابتلا به بیماری آرتروز مستعدتر است.
- سن: با بالا رفتن سن، توانایی بدن در حفظ و کنترل بسیاری از ارگان‌ها کم می‌شود. یکی از بیماریهای که با بالا رفتن سن ممکن است افراد به آن مبتلا شوند، آرتروز است.
- صدمه دیدگی قبلی: اگر دراثر سانحه (مثلا هنگام ورزش کردن)، مفصل فرد صدمه دیده باشد، احتمال ابتلا به آرتروز درهمان مفصل افزایش می‌یابد.
- چاقی مفرط: افزایش وزن، فشار را بر روی مفاصلی از جمله مفصل زانو، ستون فقرات و ران افزایش می‌دهد. احتمال ابتلا به آرتروز در افراد چاق بیشتر از افراد دیگر است.
- ورزش غیر اصولی: انجام فعالیت‌هایی که مفاصل بدن را درگیر می‌کنند، حتما باید پیش از شروع آنها، بدن را آماده و اصطلاحا گرم نمود.
علائم و نشانه های آرتروز
اگرچه مدل‌های مختلف آرتروز علائم مخصوص به خود را دارند، اما بعضی از این علائم میان انواع آرتروز یکسان است. این علائم شامل موارد زیر می‌باشند:
- درد در ناحیه مفصل
- سفت شدن مفصل (حرکت خشک بدن در آن ناحیه)
- حساس شدن اطراف ناحیه مفصل (تحریک پذیری ناحیه)
- ورم کردگی بدن در ناحیه‌ی مفصل
- محدود شدن حرکات بدن در اطراف مفصل
- سرخ شدن و احساس گرما در ناحیه مفصل
- تب
- خستگی
- ضعف
صورتیکه فردی صبح‌ها، پس از بیدار شدن از خواب احساس خشکی در سرتاسر بدن داشته باشد و این حالت بیش از یک ساعت طول بکشد، توصیه می‌شود حتما به پزشک متخصص مراجعه کند.
درمان آرتروز
در مراحلی که بیماری آرتروز حاد نشده باشد (مفصل کاملا از بین نرفته باشد)، روش‌هایی برای کنترل آرتروز وجود دارد. البته پیش از تعیین روش درمان، باید از نوع آرتروز و دلایل آن اطلاع پیدا کرد. برای کنترل و درمان آرتروز، پزشکان معمولا داروهای زیر را تجویز می‌کنند:
- قرص‌های خانواده NSAIDs (داروهای کنترل ورم غیراستروئیدی)
- قرص‌های خانواده DMARDs (داروهایی جهت کند کردن حمله سیستم ایمنی بدن به مفصل‌ها)
- کورتیکواستروئیدها (داروهایی برای کاهش ورم و سرکوب کردن سیستم ایمنی بدن) و …
در کنار استفاده از داروها، جلسات فیزیوتراپی برای درمان بعضی از مدل‌های آرتروز نیز مفید است. دربعضی موارد فیزیوتراپی می‌تواند دامنه‌ی حرکتی و توانمندی افراد در حرکت دادن مفاصل را افزایش می‌دهد. استفاده از زانوبندها و مچ‌بندهای طبی نیز می‌تواند درد در ناحیه‌ی مفصل‌های زانو و مچ را کاهش دهد. پزشکان معتقدند فعالیت بدنی و ورزش‌های سبک روزانه می‌تواند مانع از بروز آرتروز، و یا مانع از حاد شدن آن شود.
در مواردی که بیماری آرتروز حاد شده باشد، درمان آرتروز از طریق جراحی انجام می‌شود. یکی از مرسوم‌ترین جراحی‌های انجام شده برای درمان آرتروز، جراجی تعویض مفصل است. ای جاحی بیشتر برای مفصل زانو انجام می‌شود. در این جراحی، دکتر جراح مفصل مبتلا به آرتروز را تخلیه کرده و مفصل مصنوعی را در ناحیه جایگزین می‌کند.
عموما برای مفصل‌های کوچک‌تر و کم اهمیت‌تری همچون انگشتان دست، پزشک جراح مفصل را تخلیه کرده و استخوان‌ها رابه یکدیگر می‌چسباند. با گذشت زمان دو استخوان به یکدیگر جوش می‌خورد. در این روش، فرد قدرت جابجایی و تحرک آن مفصل را از دست می‌دهد. اما از طرفی دردهای آرتروزی رفع می‌شوند.
درمان گیاهی آرتروز
در طبیعت گیاهانی وجود دارند که مصرف آنها به فرآیند غضروف‌سازی بدن کمک می‌کند. از میان این گیاهان، اثرات گیاهانی همچون کرفس و زنجبیل به اثبات رسیده است. مصرف این گیاهان توانمندی بدن در حفظ و نگهداری از مفاصل را افزایش داده و مانع از بروز آرتروز در افراد می‌شود. شرکت حکیم رازی آذر مفتخر است تا به پشتوانه‌ی سال‌ها پژوهش، محصولی به نام آپیوم زنگیبر را تولید نماید. یکی از موارد مصرف این محصول، درمان التهابات مفصلی و ممانعت از ابتلای افراد به آرتروز است. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این محصول، طریقه مصرف و … مقاله مربوط به آپیوم زنگیبر را مطالعه فرمایید. همچنین می‌توانید از طریق مشاوره آنلاین با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
منبع
