خواص دانه زیره سبز
زیره سبز در کنار زیره سیاه (معروف به زیره ایرانی)، یکی از ادویه‌های قدیمی آسیایی‌ها بوده که استفاده از آن‌ها در داروهای گیاهی، پس از انجام تحقیقات جدید و پی بردن به خواص آن، در کل دنیا رایج شد. نام لاتین گیاه زیره Cuminum cyminum بوده و زیره سبز در حقیقت میوه‌ی این بوته‌ی گیاهی است. برای طعم دادن به بیشتر ادویه‌ها همانند ادویه کاری، از آن ها استفاده می‌شود.
علاوه بر طعم‌دهی، پژوهش‌ها نشان داده‌اند که مصرف این ماده گیاهی می‌تواند باعث بهبود عملکرد سیستم گوارش، چربی‌سوزی و کاهش وزن، کنترل قند و چربی خون در بدن شود. همچنین به سالم‌سازی مواد غذایی و از بین بردن میکروب‌های آن‌ها نیز می‌تواند کمک کند.
فهرست محتوایی مقاله
کمک به سیستم گوارش
مرسوم‌ترین دلیل مصرف زیره سبز، کمک به سیستم گوارش و درمان سوء هاضمه است. برای مثال، یکی از اثرات این دانه‌ی گیاهی، افزایش میزان فعالیت آنزیم‌های بدن بوده که به هضم بهتر مواد غذایی در بدن کمک می‌کند. علاوه بر آن، با مصرف این ماده مقوی، میزان صفرای تولید شده توسط کبد افزایش یافته و به هضم بهتر چربی‌ها و بعضی مواد مغذی در روده کمک می‌کند. طبق تحقیق انجام شده بر روی 57 بیمار مبتلا به IBS (سندروم روده)، مصرف این ماده‌ی گیاهی در مدت دو هفته، توانسته بود میزان این بیماری را به مقدار قابل توجهی کاهش دهد.
درمان کمبود آهن
زیره سبز سرشار از آهن بوده و در حقیقت، هر قاشق چای خوری زیره سبز آسیاب شده، حاوی 1.4 میلی‌گرم آهن است. کمبود آهن در بدن باعث بیماری کم خونی شده و از آنجایی که این بیماری بین ایرانیان و خصوصا بانوان ایرانی رایج است، مصرف زیره سبز می‌تواند به درمان و یا پیشگیری از این بیماری کمک کند. علاوه بر بانوان، کودکان نیز برای رشد بهتر جسمانی، نیاز به آهن دارند.
ترکیبات غنی زیره سبز
زیره سبز حاوی مقادیر قابل توجهی ترپن (Terpenes)، فنول (Phenols)، فلانوید (Flavonoids) و آلکالوئید (Alkaloid) است. هر یک از این مواد در بخشی از سیستم سلامت بدن اثر گذار بوده و در مجموع می‌توان گفت که مصرف مقدار مناسب این داروی گیاهی، به بهبود سیستم ایمنی بدن، سیستم گوارش و … کمک شایانی می‌کند. بعضی از این مواد جز آنتی اکسیدان‌ها بوده که مانع از فعالیت رادیکال‌های آزاد بدن می‌شوند. نتیجه فعالیت این رادیکال‌های آزاد در بدن به “اکسید شدن” معروف است.
اگر رادیکال‌های آزاد باعث اکسید شدن اسیدهای چرب داخل شریان‌ها شوند، نتیجه‌ی آن گرفتگی عروق و بیماری قلبی است. در حالت بدتر، اگر این رادیکال‌ها باعث اکسید شدن DNA شوند، نتیجه‌ی آن ایجاد و رشد سلول‌های سرطانی در بدن افراد است. مصرف زیره سبز باعث کنترل این رادیکال‌های آزاد شده و مانع از ایجاد هرگونه اکسید شوندگی در قسمت‌های مختلف بدن می‌شود.
کاهش کلسترول خون
طبق تحقیقات انجام شده، مصرف زیره برای دو هفته باعث کاهش تری‌گلیسیرید خون و LDL می‌شود. علاوه بر آن، این چاشنی می‌تواند به افزایش HDL کمک کرده و در کل می‌توان گفت که برای بیماران مبتلا به چربی خون، مصرف این محصول می‌تواند آثار قابل توجهی به همراه داشته باشد. علاوه بر کاهش کلسترول خون، مصرف زیره سبز می‌تواند سطح قند خون، انسولین و همگلوبین A1c را کاهش داده و در درمان بیماری دیابت نیز کمک کند.
چربی سوزی و کاهش وزن
طبق تحقیقات انجام شده، مصرف روزانه 3 گرم زیره سبز آسیاب شده، باعث چربی سوزی بیشتر و کاهش وزن می‌شود. در تحقیق انجام شده، افرادی که 75 میلی‌گرم زیره سبز را در مدت دو هفته مصرف کردند، توانستند وزن خود را 1.4 کیلوگرم بیشتر از افراد مشابه (که مصرف نکرده بودند)، کم کنند. به همین دلیل، در اکثر داروهای گیاهی کاهش وزن و لاغری، همانند دکسترواسلیم، از ترکیب زیره سبز با سایر مواد گیاهی همچون برگ چای سبز، زیره کوهی، گل سرخ و … استفاده می‌شود.
خواص بهداشتی زیره سبز
بعضی از چاشنی‌های غذایی علاوه بر طعم‌دهی، نقش ضدعفونی کننده را نیز دارند. زیره سبز یکی از همین چاشنی‌هاست که علاوه بر طعم و بوی دلنشین، خاصیت میکروب‌زدایی داشته و باعث ارتقای سلامت مواد غذایی می‌شود. پس از هضم زیره در بدن، ماده‌ای به نام مگالومیکین (Megalomicin) در بدن آزاد شده که یک آنتی‌بیوتیک طبیعی بوده و میکروب‌ها را از بین می‌برد. همچنین طبق یک پژوهش، این دانه گیاهی می‌تواند مقاومت بعضی باکتری‌های مضر در بدن را کاهش داده و سیستم دفاعی بدن راحت‌تر آن‌ها را از بین می‌برد.
جلوگیری از اعتیاد
مواد مخدر با درگیر کردن قسمت پاداش و طمع مغز، فرد مصرف کننده را معتاد به خود می‌کنند. به همین دلیل، فردی که یکبار تجربه استفاده از مواد مخدر را داشته باشد، همواره میل و کشش بیشتری به استفاده از آن‌ها دارد. طبق پژوهش‌های انجام گرفته، زیره سبز باعث کنترل رفتار اعتیادی شده و به مقاومت مغز کمک می‌کند.
خواص دیگر
طبق تحقیقات در حال انجام، زیره سبز با کنترل اضطراب کمک کرده و همچنین با تقویت حافظه، مانع از بیماری‌های همچون آلزایمر می‌شود. همچنین به دلیل وجود ویتامیل E، مصرف این محصول گیاهی باعث تقویت انعطاف پذیری پوست صورت شده و به جوان ماندن و حفظ شادابی آن کمک می‌کند. به گفته‌ی محققان، نتیجه‌ی این پژوهش‌ها مثبت بوده ولی همچنان نیاز به تحقیق بیشتری در خصوص عملکرد زیره سبز وجود دارد. به نقل از پایگاه اطلاع رسانی ارزش غذایی آمریکا، هر قاشق چای خوری این چاشنی، حاوی 7.88 کالری، 0.37 گرم پروتئین، 0.47 گرم چربی و 0.93 گرم کربوهیدرات است. علاوه بر آن، هر قاشق چای خوری زیره سبز آسیاب شده نیز دارای 19.6 میلی گرم کلسیم، 1.39 میلی‌گرم آهن و 7.69 میلی‌گرم منگنز است.
منابع:
