دانستنی‌هایی درباره بیماری روماتیسم

بیماری روماتیسم (آرتریت روماتوئید:) یک اختلال التهابی مزمن است که در صورت حاد شدن علاوه بر مفاصل می‌تواند استخوان‌ها و تاندون‌ها را نیز دچار مشکل می‌کند. در بیماری روماتیسم، سیستم ایمنی بدن دچار اختلال شده و اشتباها به بافت‌های بدن حمله کرده و آن‌ها را از بین می‌برد. در آرتریت روماتوئید، پوشش مفاصل از بین رفته و منجر به تورم همراه با درد در ناحیه شده و ممکن است در صورت عدم رسیدگی، منجر به خوردگی و تغییر شکل استخوان نیز شود.

طبق تحقیقات انجام شده در دانشگاه علوم پزشکی تهران، نرخ شیوع بیماری روماتیسم در ایران 0.35 درصد (کمتر از 4 نفر در هر 1،000 نفر) بوده که از این جهت، نرخ شیوع کمی دارد. اما متاسفانه این بیماری، جزو بیماری‌های مزمن به حساب آمده و در صورت ابتلای فرد به آن، درمان قطعی آن دور از ذهن به نظر می‌رسد. البته راه‌هایی برای کم کردن عوارض بیماری نیز وجود داشته و در صورت پیشگیری و انجام دستورالعمل‌ها، آثار این بیماری تا حد قابل قبولی کاهش می‌یابد.

نوع درد و محل ایجاد التهابات (مفاصل) در بیماری روماتیسم همانند بیماری آرتروز است، اما آرتروز در حقیقت یکی از زیرشاخه‌های بیماری روماتیسم بوده که در آن، درد و تورم مفاصل به علت سایش و خوردگی غضروف‌ها رخ می‌دهد، اما علت اصلی بیماری روماتیسم، نقص عملکرد سیستم دفاعی بدن و حمله آن به سلول‌ها و بافت‌های سالم بدن، از جمله مفاصل است.

علائم و نشانه های بیماری روماتیسم 

بیماری روماتیسم و یا همون آرتریت روماتوئید عموما همراه با علائم و نشانه‌های زیر است:

• ورم کردن مفاصل
• احساس گرما در مفاصل
• حساس شدن مفاصل
• خشک شدن مفاصل؛ عموما بعد از مدتی فعالیت نکردن (همانند صبح‌ها)
• خستگی و تب
• کم شدن میل و اشتها به غذا

عموما در تمامی بیماری‌های روماتیسمی، ابتدا مفاصل کوچک‌تر همانند مفصل انگشتان دست و پا، دچار مشکلات فوق می‌شوند. با تشدید این بیماری، مشکلات در ناحیه مچ‌دست، زانو، مچ‌پا، آرنج، لگن و کتف نیز بروز می‌نمایند. طبق مطالعات انجام شده، بیماری روماتیسم ممکن است در صورت حاد شدن علاوه بر مفاصل، بر ارگان‌های دیگری نیز اثر بگذارد که این ارگان‌ها اغلب شامل موارد زیر هستند:

• پوست
• بینایی و چشم‌ها
• شش‌ها
• قلب
• کلیه
• غدد بزاقی
• بافت‌های اعصاب
• عروق خون رسانی

علائم و نشانه‌های ذکر شده در افراد مختلف دارای شدت متفاوتی بوده و حتی گاهی بصورت دوره‌ای در افراد بروز می‌کنند. البته باید به این نکته دقت داشته باشید که علائم ذکر شده، می‌تواند به علت مشکلات دیگری نیز بروز نماید. بنابراین توصیه متخصصان این است که پیش از خوددرمانی، حتما نزد پزشک متخصص رفته و آزمایش‌های مربوطه را انجام دهید.

دلایل بیماری روماتیسم 

با انجام پژوهش‌های فراوان، هنوز هم عامل دقیق ایجاد روماتیسم در افراد مشخص نشده است، اما نتایج نشان می‌دهند که عوامل مختلفی از جمله ژنتیک و وراثت، استعمال دخانیات، موقعیت جغرافیایی و جنسیت، در احتمال بروز این بیماری موثرند. جالب است بدانید که در گذشته‌ی نه چندان دور، روماتیسم به عنوان یک بیماری لاعلاج شناخته میشد، اما با گسترش علم و معرفی داروهای جدید، می‌توان جلوی رشد این بیماری را گرفت.

سیگار کشیدن و روماتیسم

یکی از عوامل محرک بیماری روماتیسم، استعمال دخانیات و سیگار است. تحقیقات نشان داده که سیگار کشیدن می‌تواند باعث حاد شدن بیماری رماتیسم شود. به گفته محققان، خطر ابتلا به بیماری روماتیسم در افرادی که در ژن آن‌ها متغیری به‌نام شرداپیتوپ shared epitope وجود داشته باشد، ده برابر بیشتر است. اگرچه داشتن چنین ژنی و انتقال وراثتی آن اجباری است، اما با اجتناب از محرک‌های آن می‌توان از فعال شدن آن‌ها جلوگیری کرد.

محل زندگی و روماتیسم

در پی بررسی بیش از 10،000 فرد مبتلا به روماتیسم، مشخص شد که محل زندگی انسان نیز می‌تواند بر روماتیسم اثر داشته باشد. طبق این پژوهش، افرادی که به خط استوا نزدیک‌تر هستند، احتمال ابتلای آن‌ها به روماتیسم کمتر است. همچنین این تحقیق دریافت که با افزایش ارتفاع محل سکونت (مثلا زندگی در مناطق کوهستانی)، احتمال ابتلا به روماتیسم افزایش می‌یابد.

ویتامین D و روماتیسم

در پژوهش دیگری که بر روی بیش از 29،000 نفر انجام گرفت، مشخص شدافرادی که سطح ویتامین D بدن آن‌ها کمتر از دیگران است، احتمال ابتلا به بیماری روماتیسم در آنها بالاتر است. اثرگذاری مستقیم ویتامین د بر این بیماری هنوز تایید نشده و نیاز به پژوهش‌های بیشتری دارد. اما با توجه به نقش محافظتی ویتامین د، می‌توان انتظار داشت که سطح مناسب آن، بتواند احتمال بروز بیماری روماتیسم را کاهش‌دهد.

جنسیت و بیماری روماتیسم

طبق شواهد بی‌شماری که در پژوهش‌های مختلف دردنیا انجام‌ گرفته‌است، نرخ ابتلای بانوان به بیماری روماتیسم، تقریبا سه برابر مردان است.

علاوه بر دلایلی که پیشتر ذکر شد، محققان دریافته‌اند که عوامل زیر نیز ممکن است برروی ایجاد و یا تسریع بیماری روماتیسم اثرگذار باشند:

• آلودگی هوا
• بیماری افسردگی

درمان بیماری روماتیسم 

متاسفانه هنوز درمان قطعی برای بیماری روماتیسم وجود ندارد. اما متخصصان راهکارهایی را برای کنترل تورم و درد مفاصل ارائه کرده‌اند. که از این طریق می‌توان مانع از حاد شدن بیماری شده و به فعالیت‌های روزمره ادامه داد. راهکارهای درمانی روماتیسم با اهداف زیر انجام می‌شوند:

• از بین بردن و یا کم کردن تورم مفاصل
• تسکین و کم کردن درد
• جلوگیری از عوارض بیماری (صدمه به اعضا و ارگان‌های دیگر)
• ارتقای دامنه حرکتی افراد
• جلوگیری از حاد شدن و گسترش بیماری

بسته به شدت و زمان تشخیص بیماری روماتیسم، پزشک معالج از روش‌ها و متدهای درمانی متفاوتی استفاده می‌کند. جالب است بدانید که در گذشته، برای بهبود درد مفاصل و همچنین بیماری روماتیسم، توصیه می‌شد که بیماران استراحت مطلق کنند. اما امروزه مشخص شده که داشتن تحرک، رژیم غذایی مناسب، گرمادرمانی (Heat therapy) و داشتن استراحت مناسب، می‌تواند به درمان بیماری کمک کند. علاوه بر آن، حفظ روحیه و شادابی روحی نیز در درمان این بیماری بسیار مهم است.

تغذیه مناسب و استفاده از مواد گیاهی‌ای همچون آپیوم و زنگیبر (کرفس و زنجبیل) می‌توانند به کاهش التهابات مفصلی کمک کنند. مصرف این گیاهان، توانمندی بدن در حفظ و نگهداری از مفاصل را افزایش داده و با کم‌کردن میزان التهابات مفصلی، به بهبود شرایط جسمی افراد مبتلا به روماتیسم کمک می‌کند. شرکت حکیم رازی آذر مفتخر است تا به پشتوانه‌ی سال‌ها پژوهش، محصولی به نام آپیوم زنگیبر را بر پایه‌ی همین گیاهان دارویی تولید نماید. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این محصول، طریقه مصرف، طول دوره درمان و … مقاله مربوط به آپیوم زنگیبر را مطالعه کرده و یا با کارشناسان ما در ارتباط باشید.

منابع:

1. https://mayocl.in/2TbMYRL
2. https://wb.md/2SVh5xR
3. https://bit.ly/32uAQPR
4. https://bit.ly/2PodUwC